COVID-19 aşısı ve tüp bebek:
COVID-19 aşısı olan gebeler, aşıyla ilişkili yan etkiler açısından CDC tarafından yakından takip edilmektedir. CDC, bu takiplerden elde edilen verilere dayanarak, bugüne kadar COVID-19 aşılarının gebelik sırasındaki güvenilirliği ile alakalı herhangi ciddi alarm durumu oluşturabilecek bilgi saptanmadığını bildirmiştir.
ASRM; gebe kalmaya çalışan, gebe olan ve emziren bireylerin; aşı olmalarını / aşı olmayı ertelememelerini önermektedir.
COVID-19 aşısının gebe kalmakla veya adet düzensizliği ile ilişkisi var mı?
COVID-19 aşılarının; adet düzensizliği veya fertilite sorunu oluşturabileceği ile ilgili herhangi bir bilimsel veri bugüne kadar saptanmamıştır. Adet döngüsünün herhangi bir gününde aşı olunabilinir.
Gebelik planlayan bir birey aşı olabilir mi?
Bugüne kadar, COVID-19 aşılarının; kadın veya erkekte fertilite sorunu oluşturabileceği herhangi bir çalışmada gösterilmemiştir.
Gebelik sürecinde COVID-19 geçirilmesinin gebeye / anne karnındaki bebeğe zararı olur mu?
Gebeler ve yakın zamanda gebelik geçiren kadınlar, gebe olmayanlara kıyaslandığında COVID-19 enfeksiyonundan daha ciddi etkilenmektedir.
Yapılan araştırmalarda, gebelikte COVID-19 enfeksiyonu geçirmenin; gebe olmayan veya COVID-19 geçirmeyen gebelerle karşılaştırıldığında;
*Gebelik tansiyonu / Preeklampsi,
*37. gestasyon haftasından önce doğum,
*Anne adayı ve bebek için yoğun bakımda yatış,
*Entübasyon, ileri yaşam deteği ihtiyacı,
*Ölüm,
risklerinde belirgin artış ile ilişkili olduğu saptanmıştır.
Gebelikte COVID-19 aşısı olunabilinir mi?
Mevcut veriler, COVID-19’un kötü gebelik sonuçları ile olan ilişkisini net bir şekilde göstermektedir.
Özellikle; ciddi kronik akciğer hastalığı olan, bağışıklık sistemi problemi olan, vücut kitle indeksi yüksek, ve ileri yaşta gebe kalan kadınlar COVID-19 enfkeksiyonu ile ilişkili kötü sonuçlar açısından artmış riske sahiptir.
Oysa, COVID-19 aşısının bugüne kadar herhangi bir zararlı etkisi bilimsel olarak gösterilememiştir.
Ayrıca, aşılama sonrasında anne tarafından virüse karşı oluşturulan antikorların, hem gebelikte kan yoluyla fetusa hem de doğum sonrası emzirmeyle bebeğe geçerek, doğumdan sonra bebeği COVID-19 enfeksiyonuna karşı koruyabileceğini gösteren çalışmalar vardır.
Bugün için risk – fayda dengesine bakıldığında, özellikle risk faktörüne sahip gebeler için, mevcut kanıtlar, aşı yapılması lehinedir.
Emziren bir kişi aşı olabilir mi?
Emzirme sırasında aşı yapılması için herhangi bir engel bulunmamaktadır.
Düzenli ilaç kullanan bir kişi aşı öncesi/sonrasında ilacı bırakmalı mı/ara vermeli mi?
Tıbbi nedenlerle kullanılan ilaçlar, COVID-19 aşısı nedeniyle aksatılmamalı, kullanımları ertelenmemeli veya bırakılmamalıdır. İmmün-süpresif bir ilaç kullanımı varsa, bu durum hastayı takip eden hekime bildirilmeli ve hekimle birlikte karar verilmelidir.
Son karar:
Nihai kararı verirken; aşı olup olmamanın ve hangi aşıyı olacağınızın kişisel bir tercih olduğunu hatırlatmak isteriz.
Aşı olup olmamaktan bağımsız olarak; sosyal mesafe, el-yüz hijyeni ve maske uygulamalarına özen göstermenizi önemle hatırlatmak isteriz.
Aşı olsanız da COVID-19 enfeksiyonu kapma ve hastalığı geçirme ihtimaliniz tamamen ortadan kalkmaz; fakat aşılı olmanız durumunda genellikle hastalığı kapma ve/veya bulaştırma riskiniz çok azalır ve genellikle COVID-19 enfeksiyonu kapılsa da hastalık çok daha hafif geçirilir.
Bu bilgilendirme kağıdı, mevcut son tıbbi verilere dayanarak oluşturulmuştur. Literatüre yeni veriler geldikçe bu önermeler güncellenip değişebilir.